 ઇસ્લામ વિષે ગેરસમજો.jpg) કુરઆન શું છે? ઈશ્વરના શબ્દો
આ કુરઆન મહાન અને સર્વોત્તમ ઈશ્વર (અરેબિકમાં અલ્લાહ)ના અક્ષરસહ શબ્દો છે જે તેને દેવદૂત (ફરિશ્તા) જિબ્રીલ મારફતે તેના ઇશદૂત (પયગંબર) મુહંમદ (સ.અ.વ.)ના ઉપર ઉતારવામાં આવેલ છે.
“આ પુસ્તક (કુરઆન) અલ્લાહ તરફ થી ઉતરવામાં આવેલ છે, જે શક્તિશાળી, અને શાણપણ ધરાવનાર છે.” (કુરઆન ૩૯:૧)
માનવજાતિ માટે માર્ગદર્શન
“આ કુરઆન માનવજાતિ માટે માર્ગદર્શન…. અને (સત્ય અને અસત્ય વચ્ચે) ભેદ કરનાર છે.” (કુરઆન ૨:૨૮૫)
કુરઆન માનવજાતિને સત્ય અને અસત્ય વચ્ચે નિર્ણય લેવા માટેની દિશા બતાવે છે જેની વિના મનુષ્ય ચોક્કસ થી નુકસાનમાં રહેત.
અંતિમ ઈશવાણી (ધર્મગ્રંથ)
આ કુરઆન મહાન ઈશ્વર (અલ્લાહ) તરફ થી આપવામાં આવેલ ધર્મગ્રંથ છે જે તેની પહેલા આવેલ આસમાની પુસ્તકો (ધર્મગ્રંથો)નું સમર્થન કરે છે અને તે પહેલાના ધર્મગ્રંથોની અંદર જે કઈ બનાવટી ઉમેરો થયો હતો તેનું ખંડન કરે છે અને જે કઈ અમુક વાતો છુપાવેલી હતી તેને જાહેર કરે છે. આમ આ કુરઆન પાછલા ધર્મગ્રંથોની બદલેલ વાતોને સુધારનાર અને સત્ય વાતો જાહેર કરનાર છે.
“અય લોકો કે જેમને ધર્મગ્રંથો આપવામાં આવેલ છે! અમે જે કઈ (ઈશવાણી) ઉતરેલ છે તેને માનો કે જે તમારી પાસે (ધર્મગ્રંથ) છે તેની પુષ્ટી પણ કરે છે.” (કુરઆન ૪:૪૭)
કુરઆન કેવી રીતે ઉતારવામાં આવ્યું?
આ કુરઆન ઇશદૂત (પયગંબર) મુહંમદ (સ.અ.વ.) ઉપર અરેબિક ભાષામાં ઉતારવામાં આવ્યું અને અત્યારે પણ તે તેની મૂળ ભાષામાં અસ્તિત્વમાં છે. જો કે કુરઆનને સમજવા માટે અરેબિકમાંથી ઘણીબધી ભાષાઓમાં અનુવાદ કરવામાં આવ્યું છે જેને માત્ર અનુવાદ કહી શકાય. મૂળ કુરઆન તો ફક્ત અરેબિક ભાષામાં જ છે.
કુરઆનને મહાન અલ્લાહ (ઈશ્વર) તરફ થી એક સાથે પુસ્તકના સ્વરૂપમાં મોકલવામાં આવેલ નથી પરંતું તેને બદલે તેને ધીરે ધીરે ૨૩ વર્ષના સમયગાળામાં ઉતરેલ છે.
આ કારણોસર તે ખૂબજ જરૂરી બને છે કે કઈ આયાત (શ્લોક/પંક્તિ) ક્યારે અને કેવા સંજોગોમાં ઈશ્વર તરફ થી ઉતરવામાં આવેલ છે જેથી તેને યોગ્ય રીતે સમજી શકાય, નહીતર તેના ઉપદેશોને માટે ગેરસમજ પણ થઇ શકે છે.
મને કેવી રીતે ખબર પડે કે તે ઈશ્વર તરફથી છે?જાળવણી
આ કુરઆન એક માત્ર પવિત્ર ધર્મગ્રંથ છે જે એક લાંબા સમયની મુદ્દત થી ફેલાયેલ છે અને છતાં પણ તે હજુપણ તેની અસલ અને શુધ્ધ સ્થિતિમાં છે જે પહેલી વખત ઉતરેલ છે. તેની અંદર કઈ પણ ઉમેરો કે ઘટાડો કે ફેરફારો થયેલ નથી. તે હાલ પણ તેજ સ્થિતિમાં છે જે આજથી ૧૪૦૦ વર્ષ પહેલા ઉતરેલ હતું.
“કોઈ પણ જાતની શંકા વિના અમે સંદેશો (કુરઆન) મોકલેલ છે અને ચોક્કસપણે અમે જ તેની (અંદરના ફેરફારથી) રક્ષા કરનાર છીએ” (કુરઆન ૧૫:૯)
કુરઆનને ફક્ત લખાણના સ્વરૂપે સચવાયેલ નથી પરંતુ તે પુરુષો, સ્ત્રીઓ અને બાળકોના હૃદયમાં પણ છે. આજે વિશ્વમાં કરોડો લોકો છે જે કુરઆનને પ્રથમ પાનાં થી અંતિમ પાનાં સુધી યાદ કરેલ છે.
વૈજ્ઞાનિક ચમત્કારો
આ કુરઆન આધુનિક વિજ્ઞાન નો વિરોધાભાસ કે ખંડન નથી કરતું પરંતુ તેને બદલે તેને આધાર આપે છે.
આ કુરઆનની સૌથી નોધનીય અને અસાધારણ બાબત એ છે કે તેની ઘણીબધી આયાતો (શ્લોકો) ખુબજ સચોટ રીતે અને ચોક્કસતાપૂર્વક જુદાજુદા ક્ષેત્રોને લગતી માહિતી આપે છે. ઉદાહરણ તરીકે ગર્ભવિજ્ઞાન, હવામાનશાસ્ત્ર, ખગોળશાસ્ત્ર, ભૂસ્તરશાસ્ત્ર, સમુદ્રી વિજ્ઞાન. આ માહિતી એટલી સચોટ છે કે વૈજ્ઞાનિકો તેના વર્ણન થી નવાઈ પામી ગયા કે સાતમી સદીમાં વર્ણવેલી વાત આટલી સચોટ કેવી રીતે હોઈ શકે. આ વર્ણન ફક્ત આજના આધુનિક ઉપકરણોની મદદથી જ જાણી શકાય છે.
“અમે તેમને બ્રહ્માંડમાં અમારી નિશાનીઓ (ચિન્હો) બતાવીશું અને તેમની પોતાની જાતમાં પણ, ત્યાં સુધી કે તે સ્પસ્ટ થઇ જાય કે આ (કુરઆન) સત્ય છે.” (કુરઆન ૪૧:૫૩)
વાસ્તવમાં કુરઆનમાં જણાવેલા ઘણાબધા વૈજ્ઞાનિક ચમત્કારની શોધ આજના જમાનામાં અત્યાધુનિક તકનીકી સાધનોની મદદ થી કરવામાં આવેલ છે. થોડા ઉદાહરણો નીચે મુજબ છે.
ઈશ્વરે આ નિશાનીઓ ૧૪૦૦ વર્ષ પહેલા કુરઆનમાં સ્પષ્ટપણે જણાવેલ હતી.
અનન્ય (વિશિષ્ટતા)
જ્યારથી આ કુરઆનને ઉતારવામાં આવ્યું છે ત્યારથી આ સુધી કોઈ એક પણ વ્યક્તિ એ કુરઆનના એક અધ્યાય જેવું અધ્યાય બનાવી શક્યા નથી. કુરઆન તેની સુંદરતા, છટાદાર વાણી, ભવ્યતા, શાણપણ, ભવિષ્યવાણી, વાક્યરચના અને અન્ય સંપૂર્ણ લક્ષણો માટે અજોડ છે. અલ્લાહ (ઈશ્વર) કુરઆનમાં પડકાર આપતા કહે છે કે,
“અને અમે અમારા સેવક ઉપર જે (કુરઆન) ઉતરેલ છે તે અંગે જો તમને શંકા હોય તો પછી તમે પણ તેના જેવું એક પ્રકરણ (અધ્યાય) પેદા કરો અને અલ્લાહ સિવાય તમારા તમામ મદદગારને મદદ માટે બોલાવી લો, જો તમે સાચા હોય તો” (કુરઆન ૨:૨૩)
જે લોકો એ પયગંબર મુહંમદ (સ.અ.વ.)ને નકારી કાઢેલ તેઓ તે સમયમાં તેમની પોતાની માતૃભાષા અરેબિકમાં ખુબજ પ્રખર હોવા છતાં આ પડકાર નો જવાબ આપવામાં નિષ્ફળ ગયા હતા. તદુપરાંત, આ પડકાર આજ દિન સુધી નિરુત્તર રહેલ છે.
વિરોધાભાસ વિનાનું
જયારે લોકો કઈ લખે છે ત્યારે તેમાં વિવિધ પ્રકારની ભૂલો જેમકે જોડણી અને વ્યાકરણ, વિરોધાભાસી નિવેદનો, અયોગ્ય હકીકતો, ખોટી માહિતી અને તેના જેવી અન્ય ભૂલો થવાની શક્યતા છે.
“જો આ (કુરઆન) અલ્લાહ સિવાય અન્ય કોઈની પાસેથી આવેલ હોત તો તેઓને ચોક્કસપણે તેમાં ઘણાબધા વિરોધાભાસ જોવા મળતા.” (કુરઆન ૪:૮૨)
આ કુરઆનની અંદર બિલકુલ વિરોધાભાસ નથી – ચાહે તે વરસાદ ચક્રની વૈજ્ઞાનિક સમજૂતી હોય અથવા ગર્ભવિજ્ઞાનને લગતી અથવા ભૂસ્તરશાસ્ત્ર અને બ્રમ્હાંડ લગતી માહિતી હોય કે પછી ઐતિહાસિક હકીકતો અને ઘટનાઓ હોય કે પછી ભવિષ્યમાં બનવાની ઘટનાઓ હોય.
શું આ કુરઆન પયગંબર મુહંમદ (સ.અ.વ.) સાહેબે લખેલ છે?
ઇશદૂત (પયગંબર) મુહંમદ (સ.અ.વ.) માટે ઇતિહાસ જાણીતો છે કે તેઓ એક અભણ વ્યક્તિ હતા. તેઓ ન તો વાંચી શકતા હતા ન લખી શકતા હતા. તેઓ એ કોઇપણ ક્ષેત્રેમાં અભ્યાસ કર્યો ન હતો, તેઓ વૈજ્ઞાનિક માહિતી કે ઐતિહાસિક માહિતીનું ચોકસાઈથી વર્ણન કરી શકવા માટે અથવા એક સુંદરતાપૂર્વકનું સાહિત્યીક પુસ્તક આપવા માટે શિક્ષીત નહોતા. કુરઆનમાં જે રીતે અગાઉના લોકોની ચોકસાઈપૂર્વકની ઐતિહાસિક માહિતી અને તેમની સંસ્કૃતિનું વર્ણન કરવામાં આવેલ છે તે જોતા લાગે છે કે આ કુરઆન કોઈ મહાન હસ્તી દ્વારા વર્ણવાયેલ છે.
“અને આ કુરઆન તેવું નથી કે જેને અલ્લાહ સિવાય અન્ય કોઈ પેદા કરી શકે.” (કુરઆન ૧૦:૩૭)
કુરઆન ઉતારવાનો હેતુએક સાચા ઈશ્વરમાં માનવા માટે
“અને તમારો ઈશ્વર એક ઈશ્વર છે, તેના સિવાય બીજો કોઈ ઈશ્વર નથી, સૌથી ઉદાર, સૌથી કૃપાળુ” (કુરઆન ૨:૧૬૩)
સમગ્ર કુરઆનમાં સૌથી મહત્વના વિષય નો જો કોઈ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હોય તો તે છે એક માત્ર સાચા અલ્લાહ (ઈશ્વર)માં માન્યતા. અલ્લાહ (ઈશ્વર) આપણને જણાવે છે કે તેને કોઈ ભાગીદાર, કોઈ સાથીદાર, કોઈ પુત્ર, કોઈ પિતા કે તેની કોઈ બરાબર નથી. તેની ઈબાદત (પૂજા) સિવાય કોઈ અન્યની ઈબાદત (પૂજા) નો અધિકાર નથી. તે એક મહાન અલ્લાહ (ઈશ્વર)ની તુલનામાં અન્ય કોઈ નથી અને તેને સર્જન કરેલી વસ્તુઓ તેને સમાવી શકતી નથી.
બધાજ ખોટા ઈશ્વરોને નકારવા
“અને અલ્લાહની જ ઈબાદત (પૂજા) કરો તેની સાથે અન્ય કોઈને ભાગીદાર ન બનાવો” (કુરઆન ૪:૩૬)
ફક્ત એક જ અલ્લાહ (ઈશ્વર) ઈબાદત (પૂજા) કરવાને યોગ્ય છે તેથી ખોટા દેવી-દેવતાઓને નકારી કાઢવા જોઈએ. ઉપરાંત અલ્લાહ (ઈશ્વર)ના દિવ્ય અને અલૌકિક ગુણો પણ અન્ય કોઈની માટે વાપરી શકાય નહિ.
ભૂતકાળની ઘટનાઓનું વર્ણન
કુરઆનમાં ઘણીબધી સાચી ઘટનાઓને વર્ણવામાં આવેલ છે જેમાંથી બોધપાઠ મેળવી શકાય જેમકે આદમ, નૂહ, ઈબ્રાહીમ, મૂસા અને ઈશુ ખ્રિસ્ત વગેરે ઇશદૂતોની સાચી કથાઓ નો સમાવેશ થાય છે.અલ્લાહ કહે છે કે,
“ખરેખર તેમની વાતોમાં, પુરુષો માટે સમજવા માટે એક બોધપાઠ છે.” (કુરઆન ૧૨:૧૧૧)
આપણને ન્યાય (કયામત) નો દિવસ યાદ અપાવવા
આ ઉમદા પુસ્તક (કુરઆન) આપણને યાદ અપાવે છે કે દરેક વ્યક્તિ એ મૃત્યુ નો સ્વાદ ચાખવાનો છે અને તેમણે જે કઈ કર્મો કર્યા હશે તેને માટે તેમને જવાબદાર ગણવામાં આવશે.
“કયામતના દિવસે અમે ન્યાયિક રીતે વજન કરનાર ત્રાજવાં ગોઠવીશું પછી કોઈ વ્યક્તિ ઉપર અણું બરાબર પણ અત્યાચાર નહિ થાય.” (કુરઆન ૨૧:૪૭)
જીવન નો હેતુ પૂર્ણ કરવા
કુરઆન એક અતિ મહત્વની વાત શીખવે છે કે મનુષ્યના જીવન નો હેતુ કફ્ત એક ઈશ્વરની પૂજા કરવાનો છે અને ઈશ્વરે નિર્ધારિત કરેલ જીવનના નિયમો અનુસાર જીવન વિતાવવાનો છે. ઇસ્લામમાં, ઈબાદત (પૂજા) એક વ્યાપક શબ્દ છે જેની અંદર તે તમામ ક્રિયાઓ અને કથનો (ખાનગી અથવા જાહેરમાં કરવામાં આવે) ફક્ત અલ્લાહ નો પ્રેમ મેળવવા અને તેની ખુશી માટે કરવામાં આવે છે. તેથી એક મુસલમાન અલ્લાહ (ઈશ્વર)ના આદેશો મુજબ તેની ઈબાદત (પૂજા) કરી તેના જીવન નો હેતુ પૂર્ણ કરે છે. કુરઆનમાં નીચે મુજબના ઈબાદત (પૂજા)ના ઉદાહરણો આપેલા છે જે ફક્ત એક અલ્લાહ (ઈશ્વર) માટેજ થાય છે.
પ્રાથના કરવી:
“અય ઈમાનવાળા લોકો! તમારી જાતને (ઈશ્વર સમક્ષ) નમાવી અને ઝુકાવી દો અને તમારા સ્વામીની ઈબાદત કરો જેથી તમે સફળ થાઓ (કુરઆન ૨૨:૭૭)
ધર્માદા કરવું:
“અને (સારા કાર્ય માટે) વાપરો, તે તમારા આત્મા માટે સારું છે અને જે કોઈ પોતાના મનની લાલચ થી બચી ગયો તેજ સફળતા પ્રાપ્ત કરનાર છે.” (કુરઆન ૬૪:૧૬)
પ્રમાણીક થવું:
“સત્યને ઝૂઠ થી બદલવું નહિ કે જયારે તમને ખબર પડે ત્યારે સત્યને છુપાવવું નહિ” (કુરઆન ૨:૪૨)
વિનમ્ર બનવું:
“(ઈશ્વરમાં) વિશ્વાસ રાખનાર પુરુષોને કહો કે તેમની નજરોને બચાવીને રાખે અને ગુપ્ત્ભાગોની રક્ષા કરે અને (ઈશ્વરમાં) વિશ્વાસ રાખનાર સ્ત્રીઓનેને કહો કે તેમની નજરોને બચાવીને રાખે અને ગુપ્ત્ભાગોની રક્ષા કરે” (કુરઆન ૨૪:૩૦-૩૧)
આભાર માનવો:
અને અલ્લાહ તમને તમારા માતાના પેટમાંથી એવી હાલતમાં કાઢ્યા કે તમે કંઈ જાણતા ન હતા અને તેણે તમને કાન આપ્યા, આંખો આપી અને વિચારનારા હૃદય આપ્યા જેથી તમે તેનો આભાર માનો“ (કુરઆન ૧૬:૭૮)
ન્યાય કરવો:
“(ઈશ્વરમાં) વિશ્વાસ રાખનારાઓ! ન્યાય માટે અડગતા થી ઉભા રહો અને અલ્લાહ માટે ગવાહી (સાક્ષી) આપો, ભલે પછી તે સાક્ષી તમારી પોતાની વિરુધ્ધ હોય કે તમારા માતાપિતા વિરુધ્ધ હોય કે તમારા સગાસંબંધીઓ કે પછી ધનવાન કે ગરીબ વિરુધ્ધ હોય…” (કુરઆન ૪:૧૩૫)
ધીરજ રાખવી:
“અને ધીરજ રાખો કે તેમાં કોઈ શક નથી કે જે કંઇ સારા કાર્યો કરેલ છે તેનો બદલો અલ્લાહ (ઈશ્વર) નષ્ટ નહિ કરી નાખે” (કુરઆન ૧૧:૧૧૫)
સારા કાર્યો કરવા:
“જેઓએ અલ્લાહ (ઈશ્વર)માં માન્યું અને સારા કાર્યો કર્યા તેઓ માટે અલ્લાહ તરફ થી માફી અને મહાન બદલો છે” (કુરઆન ૫:૯)
સારાંશ
ટુંકમાં, કુરઆન માનવજાતે એક માત્ર સાચા અલ્લાહ (ઈશ્વર)ની ઈબાદત (પૂજા) કેવી રીતે કરવી તે શીખવે છે અને તેથી તેને લીધે માનવીના જીવન નો સાચો હેતુ પરિપૂર્ણ થાય છે અને તેમને આ લોક (દુનિયા) અને પરલોક (અખેરત)માં સફળતા મેળવવાનો સાચો રસ્તો બતાવે છે.
ખરેખર, અમે (ઓ મુહંમદ) તમારી તરફ માનવજાત માટે સત્ય (સચ્ચાઈ)ની સાથે ધર્મગ્રંથ (કુરઆન) ઉતાર્યું છે. તો જે કોઈ માર્ગદર્શન સ્વીકારે તો તેના માટે જ છે અને જે ગેરમાર્ગે જાય તો તેના પોતાના નુકસાન માટે જ ગેરમાર્ગે જાય છે” (કુરઆન ૩૯:૪૧)
શું તમને નથી લાગતું કે તમારે ઓછામાં ઓછું એક વાર આ ઉમદા પુસ્તકને વાંચવું જોઈએ?
“જેઓએ અલ્લાહ (ઈશ્વર)માં માન્યું અને સારા કાર્યો કર્યા તેઓ માટે અલ્લાહ તરફ થી માફી અને મહાન બદલો છે” (કુરઆન ૫:૯)
ઇસ્લામમાં મહિલાઓને અધિકાર ર  |
| Women's Rights |
 |
| Contact us for more detail |
મોટા ભાગના લોકો માને છે કે ઇસ્લામમાં સ્ત્રીઓને તાબેદાર, નીચલી કક્ષાની અને પીડિત વ્યક્તિ તરીકે રાખવામાં આવે છે – પરંતુ શું ખરેખર ઇસ્લામમાં સ્ત્રીઓની આવી સ્થિતિ છે? શુંલાખો મુસલમાનો ખરેખર જુલમી છે કે આ ઉપજાવેલી ગેરસમજો પક્ષપાતી મીડિયા દ્વારા ફેલાવવામાં આવેલ છે?
“અને સ્ત્રીઓને પુરુષો પર એવાજ અધિકારો છે, જેવા પુરુષોને જેવા અધિકારો સ્ત્રીઓ ઉપર છે.” (કુરઆન૨:૨૨૮)
ઇસ્લામે મહિલાઓના જે અધિકારો ચૌદસો વર્ષ પહેલાં આપ્યા છે તે અધિકારો પશ્ચિમમાં સ્ત્રીઓએ માત્ર તાજેતરમાં જ માણવાનું શરૂ કર્યું છે.૧૯૩૦માં એનીબેસન્ટે અવલોકન કરતાં કહુંકે ”તે છેલ્લા વીસ વર્ષથી જ ખ્રિસ્તી ઇંગ્લેન્ડે મિલકત પર મહિલા અધિકાર માન્ય રાખેલ છે,જ્યારે ઇસ્લામ શરૂઆતથી જ આ અધિકારની મંજૂરી આપી છે. તેથી તેવું કહેવું નિંદાને પાત્ર છે કે ઇસ્લામ એવું શીખવે છે કે સ્ત્રીઓને કોઈ અંતરઆત્મા હોતી નથી.” (The Life and Teachings of Mohammed, 1932).
સમાનજવાબદારી અનેસમાનવળતર
પુરુષો અને સ્ત્રીઓ એક સમાન રીતે અલ્લાહની (ઈશ્વરની) ઈબાદત (ભક્તિ) કરે છે તેનો અર્થ એ થયો કે તેઓ બંને એક જ અલ્લાહ (ઈશ્વર)ની ઈબાદત (ભક્તિ) કરે છે, એક જ રીતથી ઈબાદત (ભક્તિ) કરે છે, એક જ ધર્મગ્રંથને માને છે, અને એક જ પ્રકારની શ્રદ્ધા ધરાવે છે. અલ્લાહ કે જે તમામ સર્જનોના એક માત્ર અને સત્ય ઈશ્વર માટેનો અરબી શબ્દ છે તે બધા મનુષ્યોની સાથે સારી રીતે અને સમાન રીતે ન્યાય કરે છે. કુરાનમાં ઘણા આયાતો (શ્લોકો)માં અલ્લાહ (ઈશ્વર) ન્યાયપૂર્વકના વર્તાવ અને વળતર પર ભાર મુકે છે.
“આસ્તિક (મોમિન) પુરુષો અને આસ્તિક (મોમિન) સ્ત્રીઓ સાથે અલ્લાહનો વાયદો છે કે તે તેમને એવા બગીચાઓ આપશે જેમના નીચે નહેરો વહેતી હશે અને તેઓ તેમાં હંમેશાં રહેશે. આ સદાબહાર બગીચાઓમાં તેમના માટે રહેવાની સ્વચ્છ જગ્યા હશે.” (કુરઆન ૯:૭૨)
“હું (ઈશ્વર) તમારામાંથી કોઈનું કર્મ વ્યર્થ જવા દેવાનો નથી. પછી તે પુરુષ હોય કે સ્ત્રી, તમે સૌ એક-બીજા જેવા છો.”(કુરઆન ૩:૧૯૫)
કુરાનની આ આયાતો (શ્લોકો) દર્શાવે છે કે અલ્લાહ (ઈશ્વર) વળતર એ કર્મ પર આધારિત છે, નહિ કે કોઈ ની જાતિ. જાતિ પુરસ્કાર અને ન્યાય મેળવવા પર ભાગ ભજવતી નથી.
જો આપણે ઇસ્લામને બીજા ધર્મો સાથે સરખાવીએ તો, આપણે જોઈ શકીએ છે કે ઇસ્લામ સ્ત્રી અને પુરુષ વચ્ચે ન્યાય દાખવે છે. ઉદાહરણ તરીકે ઈવ (હવ્વા – પ્રથમ સ્ત્રી) એ આદમ (પ્રથમ પુરુષ) કરતા વધુ પાપી છે તે વાતનું ઇસ્લામ ખંડન કરે છે. ઇસ્લામમાં ઈવ અને આદમ બંનેએ ગુનો કર્યો, બંનેએ માફી માંગી અને ઈશ્વરે બંને ને માફ કરી દીધા.
જ્ઞાન મેળવવામાં સમાનતા
પુરુષ અને સ્ત્રી બંનેને સમાન રીતે જ્ઞાન મેળવવા માટે પ્રોત્સહીત કરવામાં આવ્યું છે. પયગંબર મુહંમદ(સ.અ.વ.) સાહેબે ફરમાવ્યું, “બધા મુસ્લીમો માટે શિક્ષણ મેળવવું ફરજીયાત છે.”
પયગંબર(સ.અ.વ.)ના સમયમાં ઘણી સ્ત્રીઓ મહાન વિદ્વાનોમાંથી હતી. કેટલાક તેમના કુટુંબમાંથી જ હતા તો કેટલાક તેમના અનુયયીયોની પુત્રીઓ હતી. તેમાં સૌથી શ્રેષ્ઠ પયગંબર(સ.અ.વ.) સાહેબના પત્ની આઈશા હતા કે જેમના દ્વારા પોણા ભાગના ઇસ્લામિક નિયમોની ઝાંખી થાય છે. બીજી કેટલીક સ્ત્રીઓ પણ મહાન વિદ્વાનો હતી અને ઘણાબધા જાણીતા વિદ્વાન પુરુષ તેમના વિદ્યાર્થીઓ હતાં.
પતિ ની પસંદગીમાં સમાનતા
ઇસ્લામે સ્ત્રીને પોતાનો જીવનસાથી નક્કી કરવાની પસંદગી આપીને તેનું સ્થાન વધાર્યું છે, તદુપરાંત તે પોતાના લગ્ન લગ્ન પછીપણ પોતાનું કૌટુંબિક નામ (અટક) જાળવી શકે છે. આજકાલ માતા-પિતા પોતાની પુત્રીઓને લગ્ન કરવા જબરદસ્તી કરે છે જે એક પરંપરાગત કુરિવાજ છે અને ખરેખર તો ઇસ્લામમાં તેની મનાઈ છે.
પયગંબર મુહંમદ(સ.અ.વ.) સાહેબના સમયમાં એક સ્ત્રીએ આવીને કહ્યું, “ઓ ઈશ્વરના સંદેશાવાહક, મારા પિતાએ બળજબરીથી મારા લગ્ન મારા પિતરાઈ સાથે કરી દીધા છે. પયગંબર સાહેબે તેના પિતાની હાજરીમાં તેણીને લગ્ન જાળવી રાખવાની આથવા રદબાતલ કરવાની મંજૂરી આપી.”
તે સ્ત્રીએ જવાબ આપ્યો, “ઓ ઈશ્વરના સંદેશવાહક, મારા પિતાએ જે કર્યું તે મને મંજુર છે, પરંતુ હું બીજી સ્ત્રીઓને બતાવવા માંગતી હતી (કે તેમને લગ્નની પસંદગી માટે બળજબરી રીતે રોકવામાં ના આવે).”
સમાનતા છતાં વિભિન્નતા
પુરુષ અને સ્ત્રીને સામાન્ય નિયમોમાં સમાન હક્કો આપવામાં આવ્યા છે, છતાં કેટલીક ચોક્કસ જવાબદારીઓ ફાળવવામાં આવી છે તે એકસરખી નથી. પુરુષ અને સ્ત્રીને પોતપોતાના હકો અને એકબીજાને માટે જવાબદારીઓ છે.
સ્ત્રી અને પુરુષ માં તેમની બાહ્ય અને આંતરિક માનવશરીર રચના માં તફાવતો છે ઉપરાંત જે રીતે પુરુષો અને સ્ત્રીઓનું મગજ ભાષા, માહિતી અને ભાવનાઓની કાર્યવાહી કરે છે તે જોતા અમુક અન્ય નાના-નાના તફાવતો છે,. જેમાંથી કેટલાક અહિયા રજુ કરવામાં આવે છે.
હાર્વડ યુનિવર્સીટીના એડવર્ડ ઓ. વિલ્સન જે એક સામાજિક જીવવિજ્ઞાનના નિષ્ણાત છે જણાવ્યું કે સ્ત્રીઓમાં શાબ્દીક કૌશલ્ય, સહાનુભૂતિ અને સામાજિક કુશળતાઓ જેવી બીજી વસ્તુઓ પુરુષો કરતા ચઢિયાતી હોય છે, જયારે કે પુરુષો સ્વતંત્રતા, વર્ચસ્વ, અંતરીક્ષ અને ગણિતીય વિષયક જ્ઞાન, આક્રમકતા અને બીજા લક્ષણોમાં સ્ત્રીઓ કરતાં ચઢીયાતા હોય છે.
બંને જાતિને સમાન સારવાર આપવી અને તેમના તફાવતોને અવગણવા એ મૂર્ખ બાબત છે. ઇસ્લામ શીખવે છે કે પુરુષ અને સ્ત્રી એકબીજાના પુરક હોવા છતાં તેમની ભૂમિકા ભિન્ન પ્રકાર ની છે કારણ કે તે તેમના સ્વભાવ અનુરૂપ શ્રેષ્ઠ હોય છે.અને ઈશ્વર કહે છે
“અને પુત્ર, પુત્રી જેવો હોતો નથી.” (કુરઆન ૩:૩૬)
“જેણે (બધાને) પેદા કર્યા શું તે નહિ જાણે? જો કે તે બારીકાઈપૂર્વક જોનાર અને ખબર રાખવાવાળો છે.” (કુરઆન ૬૭:૧૪)
અલ્લાહે (ઈશ્વરે) પુરુષ અને સ્ત્રીને તેમની અનુપમ ભૂમિકાઓ, કૌશલ્યો અને જવાબદારીઓ સાથે ભિન્ન ભિન્ન પેદા કર્યા છે. ઇસ્લામમાં આ તફાવતોને શ્રેષ્ઠતા કે તુચ્છતા સાબિત કરવા નહિ પરંતુ તેને એક વિશિષ્ટતા તરીકે જોવામાં આવે છે. ઇસ્લામમાં પરિવાર એક અતિ મહત્વ ધરાવે છે. પુરુષ નાણાકીય સંભાળ માટે અને સ્ત્રી પરીવારના પ્રત્યક્ષ કામો, શૈક્ષણિક અને ભાવનાત્મક સંભાળ માટે જવાબદાર હોય છે. આ રીત સ્પર્ધાને બદલે સહકારને પ્રોત્સાહન આપે છે. તેઓ તેમની પારસ્પરિક જવાબદારીઓ પરિપૂર્ણ કરીને સશક્ત કુટુંબનું નિર્માણ કરે છે અને તે રીતે એક મજબુત સમાજનું નિર્માણ થાય છે. ભાવનાત્મક રીતે પણ પુરુષો કે સ્ત્રીઓ એક બીજા વિના સુખી જીવન જીવી શકતા નથી. ઈશ્વર આ માટેનું વર્ણન સુંદર રીતે કરે છે
“તેઓ તમારા માટે પોશાક છે અને તમે એમના માટે પોશાક છો.” (કુરઆન ૨:૧૮૭)
કપડાં આપણે માટે આરામ, હુંફ, અને સુરક્ષા છે ઉપરાંત તે આપણો દેખાવ સારો બનવે છે – આ રીતે ઇસ્લામમાં પતિ અને પત્નીના સંબંધોને વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવ્યા છે.
દામ્પત્યજીવનમાં પ્રેમ અને દયા
પયગંબર(સ.અ.વ.) સાહેબે પુરુષોને પોતાની પત્નીઓ પ્રત્યે શ્રેષ્ઠ વર્તન કરવાનું પ્રોત્સાહન આપ્યું છે, “તમારામાંથી સૌથી શ્રેષ્ઠ તે છે જે પોતાની પત્નીઓ સાથે (વ્યવહારમાં) શ્રેષ્ઠ હોય.”
“અને તેની નિશાનીઓમાંથી એ છે કે તેણે તમારા માટે તમારી જ સહજાતિથી પત્નીઓ બનાવી,જેથી તમે તેમના પાસે મનની શાંતિ મેળવી શકો અને તમારા વચ્ચે પ્રેમ અને દયા પેદા કરી દીધાં. નિ:શંક એમાં ઘણી નિશાનીઓ છે જે લોકો જેઓ વિચાર કરે છે.” (કુરઆન ૩૦:૨૧)
આઇશા, પયગંબર(સ.અ.વ.) સાહેબનાં પત્ની, ને એક વખત પૂછવામાં આવ્યું કે પયગંબર(સ.અ.વ.)ની ઘરમાં વર્તણુંક કેવી હતી. તેણીએ કહ્યું, “તે ઘરમાં તમારી જેમજ હતાં, છતાં તેઓ સૌથી વિનમ્ર અને ઉદાર હતાં. તેઓ ઘરના સામાન્ય કામકાજમાં તેમની પત્નીઓને મદદ કરતા હતાં, પોતાના કપડા જાતે સીવતા અને પોતાના જુતાની પોતે મરામત કરતા.” સામાન્ય રીતે તેઓ પોતાની પત્નીઓને ગમે તે કામમાં મદદ કરતા હતાં.
માતા અને પુત્રી તરીકેનું ગૌરવપૂર્ણ સ્થાન
ખાસ કરીને શરૂઆતના સમયમાં પોતાની લાગણી, સંભાળ અને પ્રેમ દ્વારા માતાનો પ્રભાવ બાળક પર વધારે હોય છે. બેશક સમાજની સફળતા માતાના કારણેજ છે. તેથી, તે ઇસ્લામ દ્વારા તેમને અધિકાર છે કે તેનુ (સ્ત્રીનો) સન્માન અને ઉચ્ચ પ્રતિષ્ઠા પ્રદાન થાય.
“અમે મનુષ્યને તાકીદ કરી કે તે પોતાના માતા-પિતા સાથે સદ્વ્યવહાર કરે. તેની માતાએ કષ્ટ ઉઠાવીને તેણે પેટમાં રાખ્યો અને કષ્ટ ઉઠાવીને જ તેને જન્મ આપ્યો.” (કુરઆન ૪૬:૧૫)
પયગંબર(સ.અ.વ.) સાહેબને એક વાર પૂછવામાં આવ્યું, “ઓ ઈશ્વરના સંદેશવાહક, લોકોમાં સૌથી વધુ સારી સારવારને પાત્ર કોણ છે?” તેમને કહ્યું, “તારી માતા.” તે વ્યક્તિએ ફરીથી બે વાર પૂછ્યું, “પછી કોણ?” અને તેણે તે જ જવાબ મળ્યો(તારી માતા). માત્ર ચોથી વખતે પયગંબર(સ.અ.વ.) સાહેબે જવાબમાં કહ્યું, “પછી તારા પિતા.”
આખેરત (પરલોક)માં સારો બદલો માત્ર માતાની સારી સારવારથી નથી મળતા. ઉપરાંત ઇસ્લામે પુત્રીઓને સારીરીતે ઉછેરવા માટે પણ મોટું વળતર આપ્યું છે જે પુત્રોના કિસ્સામાં નથી. પયગંબર મુહંમદ(સ.અ.વ.) સાહેબે ફરમાવ્યું, “જે કોઈને અલ્લાહે (ઈશ્વરે) બે પુત્રીઓ આપી અને તે(માતા-પિતા) તેના સાથે ઉદાર વર્તન કરે તો તે(પુત્રીઓ) તેમના માટે સ્વર્ગ(જન્નત)માં જવા માટેનું કારણ બનશે.”
સારાંશ
ઇસ્લામ પૂર્વે સ્ત્રીઓને શરમજનક ગણવામાં આવતી હતી, નવજાત છોકારીયોને જીવતી દાટવામાં આવતી, વેશ્યાવૃત્તિ પ્રચલિત હતી, છૂટાછેડા(તલાક) પર માત્ર પુરુષોનો અધિકાર હતો, વારસાઈનાં હક્ક પર બળવાન લોકોનુ આધિપત્ય હતું, અત્યાચાર વ્યાપક હતો. ઇસ્લામે આવા બધા જ કુરિવાજોને નાબુદ કર્યા. અત્યારે પણ “વિકાશશીલ દેશોમાં” સ્ત્રીઓને માન, સમ્માન અને ગૌરવ આપવામાં નથી આવતું. તેમ છતાં ઇસ્લામ સ્ત્રીને કીમતી અને મૂલ્યવાનગણે છે અને તેનું અનાદર કે બદનામી ના થાય તેનું ધ્યાન રાખે છે. કેટલાક મુસ્લિમ કુટુંબોમાં અને માધ્યમ-પૂર્વના કેટલાક દેશોમાં સ્ત્રીઓ સાથેનો વ્યવહાર તે તેમના સાંસ્કૃતિક પરિબળને કારણે હોય છે, ઇસ્લામને કારણે નહિ. જો ખરેખર ઇસ્લામ દમનકારી હોય તો વિશ્વની સ્ત્રીઓ શા માટે ઇચ્છાનુસાર ઇસ્લામ અંગીકાર કરે છે?
હવે આપણે તમામ સ્ત્રીઓ અને પુરુષોના તથા તમારા અને અમારા ઈશ્વર, સર્જક અને પાલકના શબ્દો સાથે અંત આણીએ.
“નિશ્ચિતપણે જે પુરુષો અને જે સ્ત્રીઓ ઈશ્વરના હુકમોનું પાલનકરનાર (ફરમાંબરદાર) છે, ઈમાનવાળા (વિશ્વાસ ધરાવનાર) છે, આજ્ઞાંકિત છે, સત્યનિષ્ઠ છે, ધૈર્યવાન છે, અલ્લાહ(ઈશ્વર) ના આગળ ઝુક્નારા છે, દાન (સદકા) કરનારા છે, રોઝા રાખનારા છે, પોતાના ગુપ્તાંગો (ચરિત્ર)ની રક્ષા કરનારા છે, અલ્લાહે(ઈશ્વરે) તેમના માટે ક્ષમા અને મોટું વળતર તૈયાર કરી રાખ્યું છે.” (કુરઆન ૩૩:૩૫)
FOLLOW BELOW LINKS FOR MORE INFORMATION
